Waarom boeren en milieugroeperingen tegen de invoering van gouden rijst zijn op de Filipijnen?
12 okt. 2021
Honger en ondervoeding teisteren de Filipijnen sinds jaar en dag. De Covid-19-pandemie heeft de situatie enkel erger gemaakt. Kinderen lijden niet noodzakelijk honger, vaker gaat het om ondervoeding wegens tekort aan vitaminen en mineralen. Dit uit zich in 'stunting’, oftewel een vertraagde groei bij kinderen. Kan 'gouden rijst' een oplossing betekenen? De Filipijnse overheid vindt van wel, maar er zijn ook andere stemmen te horen.
Rijst in de Filipijnen
In juli gaf de Filipijnse regering haar fiat voor de commerciële aanplant van genetisch gemodificeerde 'gouden rijst'. Dit is een rijstvariëteit die artificieel werd verrijkt met vitamine A. Zo wil men tekorten aan vitamine A bestrijden. Vitamine A beschermt onder meer tegen groeiachterstand, een veel voorkomend probleem op de Filipijnen, maar ook tegen nachtblindheid en infecties. Rijst is het voornaamste basisvoedsel in het land. De Filipijnen zijn zo het eerste land ter wereld dat de commerciële productie van gouden rijst heeft goedgekeurd.
Voorstanders rechtvaardigden de intrede van gouden rijst omdat het, volgens hen, helpt om honger en ondervoeding uit te bannen en voedselzekerheid te bewerkstelligen tegen 2030.
Geen gouden oplossing
Het 'Stop Golden Rice Network', een brede coalitie van organisaties en individuen die oproepen tot het stopzetten van de commerciële introductie van gouden rijst in de Filipijnen, heeft de regering ervan beschuldigd het niet zo nauw te nemen met de regels. Deze hele zaak is volgens hen een mooi voorbeeld van het gebrek aan onafhankelijke en uitgebreide risico- en effectbeoordelingen, alsook het gebrek aan transparantie over bevindingen en rapporten, en de afwezigheid van burgerlijke inspraak gedurende het goedkeuringsproces.
Het netwerk beweert dat de gouden rijst het onderliggende probleem van honger en ondervoeding in het land niet zal oplossen. Het gebrek aan toegang tot voedzaam, gevarieerd en voldoende voedsel als gevolg van armoede en sociale ongelijkheid wordt hiermee niet aangepakt.
In de Filipijnen hebben de armsten niet de mogelijkheid om voedzaam voedsel te kopen of te telen: door de toenemende landroof, de liberalisering van landbouwproducten, het gebrek aan overheidssteun voor boer.inn.en en de toenemende controle van bedrijven over landbouw en voedsel. Het is een trieste realiteit dat overal waar op grote schaal genetisch gemodificeerde gewassen zijn verbouwd, de boer.inn.engemeenschappen zijn kapot gemaakt omdat de meeste boer.inn.en gevangen zitten in de vicieuze cirkel van schulden, waardoor zij gedwongen zijn een hypotheek te nemen op hun land of het te verkopen.[1]
Gebrek aan diversiteit
In een verklaring beweert Masipag, één van onze Filipijnse partners, dat het steunen op slechts één gewas als een lapmiddel voor vitamine A-tekort geen goede strategie is. Het resultaat daarvan is nu al dat dominante gewassen de diversiteit van het dagdagelijkse dieet doen afnemen en dat landbouwgronden uitgeput raken als gevolg van uitgebreide chemische contaminaties en monocultuur. Gouden rijst zal ook de verschuiving van de controle over zaden versnellen, van kleine boeren naar enorme transnationale bedrijven. Deze laatsten verdienen miljarden dollars aan deze monopolisering.
'De miljarden die in het gouden rijst-project zijn gestoken, hadden beter kunnen worden gebruikt voor meer directe steun voor de lokale voedselproductie in al haar diversiteit. Het lijkt erop dat de overhaaste goedkeuring van de commerciële vergunning voor gouden rijst past binnen de algemene trend van ondoordachte steun voor diverse projecten en onderzoeken naar GGO’s. Deze worden gepusht door multinationals en zogenaamde ‘filantrokapitalisten’ zoals multimiljardair Bill Gates die de wereldwijde voedselsystemen willen controleren.'
Agro-ecologie als echte oplossing
Het netwerk herinnert de regering eraan dat strategieën om honger en ondervoeding te bestrijden, zoals agro-ecologische landbouw, al beschikbaar zijn en bewezen hebben kleine boer.inn.en en gemeenschappen mondiger te maken, voedselzekerheid te garanderen en veiliger te zijn voor land en milieu.
Het standpunt van het netwerk over gouden rijst komt overeen met het sentiment van veel kleine Filipijnse boer.inn.en. Een van hen zegt bijvoorbeeld het volgende:
'Waarom zou ik gouden rijst verbouwen als ik op mijn veld groenten heb die rijk zijn aan vitamine A? Zou het niet verstandiger zijn, mocht de regering de boer.inn.en steunen bij het verbouwen van die groenten in plaats van dat we onze kinderen moeten dwingen gouden rijst te eten?'
[1] https://masipag.org/wp-content/uploads/2013/05/MASIPAG-Book-low-res.pdf
