De Europese Raad legt dezelfde bureaucratische eisen op aan kleine bedrijven als aan multinationals. De nieuwe regels voor registratie, rapportage en traceerbaarheid zouden vooral kleine producenten treffen. "Als deze kleine bedrijven door nieuwe administratieve lasten van de markt worden geduwd, zullen we veel agrobiodiversiteit verliezen – een uitkomst die ons allemaal schaadt", zegt Prieler.

De Raad van Landbouwministers wil verder de mogelijkheid beperken voor nieuwe variëteiten om af te wijken van de eisen voor uniformiteit. Die afwijking zou enkel nog kunnen voor groenten en fruit, niet meer voor graan en oliezaad. “Deze beperking zorgt ervoor dat veredelaars die streven naar diversiteit van graan en oliezaden hun werk niet meer kunnen doen”, legt Prieler uit.

Landbouwministers beperken de uitwisseling van zaden voor boeren

De compromistekst van de Raad verbiedt bovendien boeren om hun zaden uit te wisselen met andere boeren buiten hun regio, zelfs in kleine hoeveelheden. De uitwisseling van ander teeltmateriaal, zoals enten van fruitbomen, is volledig verboden.

Toegang tot gewassen en variëteiten uit andere regio's is nochtans vaak essentieel voor boeren, vooral met de klimaatcrisis. Magdalena Prieler: “Uitwisseling van zaden is niet alleen een boerenrecht dat erkend wordt in het internationaal recht. Het stelt boeren ook in staat om te experimenteren, te innoveren en elkaar te steunen in moeilijke tijden. Door deze uitwisselingen zo drastisch te beperken, worden de rechten van boeren uitgehold.”

Ondanks enkele verbeteringen blijven belangrijke knelpunten bestaan

Dankzij meer dan twee jaar onafgebroken beleidsbeïnvloeding, is het een coalitie van Europese organisaties gelukt om enkele belangrijke verbeteringen in het voorstel te krijgen. De Europese Raad heeft bijvoorbeeld aangepaste regels ingevoerd voor de productie van teeltmateriaal van oude fruitvariëteiten, in plaats van dezelfde normen toe te passen als voor grootschalige fruitteelt. Een aantal onwerkbare eisen voor "standaardzaad" zijn eveneens geschrapt, zoals de scheiding van zaad- en voedselproductie op kleine bedrijven en de eis voor dure kiemproeven in externe laboratoria.

Vooruitblik op de triloogonderhandelingen in 2026

De Europese coalitie wil dat de uitwisseling van plantaardig teeltmateriaal ten behoeve van de agrobiodiversiteit een vrijstelling krijgt in de zadenwetgeving, zoals momenteel het geval is in verschillende lidstaten, waaronder Oostenrijk. De vrijheid van boeren om onderling zaad uit te wisselen moet worden gegarandeerd en de administratieve lasten voor zeer kleine bedrijven moeten proportioneel blijven. Al deze punten ontbreken in het standpunt van de Europese Raad.

De onderhandelingen tussen de Europese Raad, het Europees Parlement en de Europese Commissie over de definitieve wettekst beginnen in het nieuwe jaar.

----- Einde persbericht

Originele tekst door Arche Noah (magdalena.prieler@arche-noah.at)
Aanpassing en vertaling door Solidagro (elisa.tondeleir@solidagro.be)

Foto boven: groepsfoto Europese Raad in 2024 - bron

Contactpersoon: elisa.tondeleir@solidagro.be