Filipijnse partners vieren International Day of Rural Women
14 okt. 2023
Op 15 oktober zetten onze Filipijnse partners vrouwelijke landbouwers in de kijker. En dat is nodig. Zoals in België is het een onderkende, gediscrimineerde groep. In Vlaanderen zijn vrouwen niet vertegenwoordigd in het landbouwbeleid, komen ze minder aan subsidies en staan ze ondanks hun evenwaardige werk te weinig (11%) aan het hoofd van het landbouwbedrijf (bron). Wij zijn dus zeker niet in de positie om andere landen met de vinger te wijzen. We laten onze Filipijnse partners zelf aan het woord over de situatie voor vrouwelijke boeren in hun land.
In de Filipijnen zijn vrouwelijke boeren onzichtbaar. Wanneer je denkt aan een Filipijnse landbouwer, zie je waarschijnlijk een man voor je, ploegend achter een carabao. Dat is dan ook het beeld dat het onderwijs en de media voorstellen. Toch zijn er op het platteland heel veel vrouwelijke landbouwers. Ze werken aan de voorbereiding van de grond door onkruid te wieden, te ploegen en rijst te planten in rijen. Ze doen ook mee met het oogsten, drogen en vervoeren van de producten naar de lokale markt.
Onderwijs en media tonen een eenzijdig beeld van de Filipijnse landbouwer: altijd is het een man, ploegend achter een carabao
Volgens de FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations) produceren vrouwen tussen 60 en 80 procent van het voedsel in lageinkomenslanden* en de helft van de voedselproductie wereldwijd. Desondanks erkennen sociale instituten door genderstereotypen vrouwen niet als boeren, eerder als ‘vrouwen van’ boeren. Hun rol in de landbouw is sterk onderschat. In feite brengen vrouwen meer tijd door op het veld dan mannen, terwijl ze ook de huishoudelijke verantwoordelijkheden op zich nemen. Ook dat is een diep ingesleten traditie. Bovendien krijgen vrouwen in de landbouw lagere lonen dan mannen.
Miskende rechten
Omdat vrouwen evenmin erkend worden als landeigenaars, hebben ze minder rechten op hun terrein. Hun toegang tot subsidies of leningen is beperkt en ze worden niet betrokken bij beslissingen over het land dat ze bewerken. Daardoor worden ze – nog vaker dan mannen – het slachtoffer van landroof, een groot probleem op het Filipijnse platteland.
De klimaatverandering bemoeilijkt de situatie. Zo is het afgelopen plantseizoen heel verstoord geraakt door de onregelmatige regenval. Er was minder oogst en veel landbouwers moesten een inkomen zoeken in de stad of zelfs in het buitenland. Een probleem van zowel vrouwelijke als mannelijke boeren.
In de dorpsgemeenschappen versterkt het programma van Solidagro – uitgevoerd door onze lokale partners – vrouwenorganisaties opdat ze hun leiderschap opnemen in de voedselproductie
Het agro-ecologische programma van Solidagro in de Filipijnen beklemtoont de rol van de vrouw voor de economie op het platteland. In de dorpsgemeenschappen versterkt het programma – uitgevoerd door onze lokale partners – vrouwenorganisaties opdat ze hun leiderschap opnemen in de voedselproductie. Ze krijgen tools aangereikt om op te komen voor hun rechten wat betreft toegang en zeggenschap over landbouwgrond. De partners geven hen een kader om hun kennis te delen in de gemeenschap en met naburige dorpen, want ze bezitten veel kennis, bijvoorbeeld over hoe met klimaatverandering om te gaan. Niet zelden passen ze al agro-ecologie toe met biolandbouw, programma’s om plagen aan te pakken of de aanplant van voedselbossen.
'Peasant women for climate justice', foto van onze partner CCNCI tijdens een forum over het El Niño-fenomeen op 25 september 2023 © CCNCI/PNFSP
Verenigde boerinnen organiseren agro-ecologische markt
AMIHAN, de nationale organisatie die de boerinnenbeweging leidt in de Filipijnen, is een actief lid van het agro-ecologische netwerk Agroecology X. AMIHAN voert actie rond landhervorming met de nadruk op vrouwenrechten. De federatie staat achter het idee agro-ecologie toe te passen om de landbouw weerbaarder te maken tegen het veranderende klimaat.
AMIHAN neemt de leiding in het organiseren van de agro-ecologische markt van Agroecology X die morgen doorgaat, niet toevallig op International Day of Rural Women (Internationale Boerinnendag, die in België niet gevierd wordt). De markt beklemtoont de noodzakelijke rol die vrouwen op het platteland spelen om ons voedselsysteem te veranderen. Een voedselsysteem dat momenteel gedomineerd is door grote multinationals. De markt viert daarnaast de vele geslaagde inspanningen die boerinnen doen voor de landbouw en voor hun gemeenschappen om met klimaatverandering om te gaan.
Twee vrouwen verkopen hun oogst op de agro-ecologische markt van 23 september 2023 © Agroecology X
* De VN plaatst 46 landen op de lijst met ‘ontwikkelingslanden’, landen met een gemiddeld laag inkomen. Wij nemen afstand van de terminologie met ‘ontwikkeling’ omdat ze een verouderd koloniaal perspectief in stand houdt. Het impliceert namelijk dat dat de landen die niet op de lijst staan de ‘ontwikkelden’ zijn, met een zekere superioriteit tegenover de ‘onontwikkelden’. Meer info: Dekoloniseer.nu.
Bronnen:
