Als gezonde voeding goedkoper en overal verkrijgbaar is, wordt de keuze logischer én aantrekkelijker

Prijs, tijd, toegang tot winkels, de woonsituatie, en de inrichting van de buurt bepalen mee wat mensen eten. Gezinnen die het financieel moeilijk hebben, vallen vaker terug op goedkoop en sterk bewerkt voedsel. Tegelijk blijft de prijs van groenten en fruit stijgen.

Uit de voedselconsumptiepeiling blijkt dat Vlamingen te veel bewerkt vlees eten en veel te weinig volkoren granen, groenten en peulvruchten. Niet uit onwil, maar omdat gezond eten in veel gevallen moeilijk haalbaar is.

Voedselmoerassen en ongelijkheid

Een groeiend aantal Vlamingen woont in wat onderzoekers “voedselmoerassen” noemen: wijken of dorpen waar ongezond voedsel overvloedig aanwezig is, maar gezonde opties schaars zijn. Wie weinig tijd, geld of mobiliteit heeft, belandt daardoor sneller in een ongezond eetpatroon.

De omgeving vormt dus mee het gedrag. Gezond eten kan pas een echte keuze zijn als de omgeving die keuze ondersteunt.

Wat het beleid kan doen

Het Vlaams Instituut Gezond Leven benadrukt dat beleidsmakers een cruciale rol spelen. Enkele aanbevelingen die ze naar voren schuiven:

1. Maak gezonde voeding makkelijker en betaalbaarder

Een prijsvoordeel voor groenten, fruit en volkorenproducten kan helpen om gezonde keuzes aantrekkelijker te maken. Ook regulering van marketing en promoties voor ongezonde snacks is noodzakelijk.

2. Creëer gezonde school- en werkomgevingen

Wanneer gezonde opties de standaard worden in scholen, bedrijven en zorginstellingen, verschuift de norm.

3. Ondersteun lokale en sociale voedselinitiatieven

Initiatieven in kwetsbare wijken hebben vaak een groot bereik en verlagen effectief de drempels voor gezonde voeding.

Deze maatregelen tonen dat de verantwoordelijkheid niet alleen bij de burger kan liggen. Gezondheid is ook een kwestie van beleid en omgevingsfactoren.

Van goede wil naar goed beleid

De oplossing voor een gezond en duurzaam voedselsysteem ligt niet bij individuele goede wil, maar bij structurele keuzes. In Vlaanderen bestaan vandaag al inspirerende voorbeelden: steden die inzetten op korteketenbeleid, scholen die hun aankopen verduurzamen, of gemeenten die gezonde voeding betaalbaar maken via sociale distributiepunten. Wij zetten ook in op zo'n initiatieven, bijvoorbeeld Smaakvol Samen voor horeca, gesteund door de Vlaamse Landmaatschappij.

We kunnen een verschil maken wanneer we samen met beleidsmakers gezondheid, milieu en sociale rechtvaardigheid bekijken. Zo zetten we stappen naar een recht op toegang tot gezond eten dat gerespecteerd wordt.