Iedereen Klimaatheld

Samen met de Filipijnse boerenbeweging voert het netwerk Agroecology X de aanhoudende Land and Food Campaign. De campagne is deel van onze internationale klimaatcampagne, waarvoor de partnerlanden zelf invullen wat een campagne over agro-ecologie en klimaat kan betekenen in hun context. Voor de Filipijnen ligt de focus op landbezit. Immers, agro-ecologie betrekt ook maatschappelijke context, en die is voor kleinschalige boeren en boerinnen in de Filipijnen niet zo rooskleurig.   

De Land and Food Campaign roept op tot grondige landhervormingen, zodat kleine boeren opnieuw autonoom kunnen werken. Zeven op tien boeren zijn namelijk geen eigenaar van de grond die ze bewerken. Vaak pachten ze van families van grootgrondbezitters (waarvan de grootste beschikken over 60 procent van de landbouwgrond, of 8,6 miljoen hectare) en agro-industriële, veelal buitenlandse, bedrijven zoals Del Monte en Dole.

Grootgrondbezit in de Filipijnen. Landbouwers werken als landbewerkers (in dienst) op deze gronden of pachten ze. (klik om te vergroten)

Multinationals zwaaien de plak en boeren en boerinnen kunnen niet autonoom beslissen over hun landbouwpraktijk. Sterker zelfs, ze worden geconfronteerd met verschillende vormen van uitbuiting, zoals hoge pachtprijzen, hoge productiekosten, woekerpraktijken, en erbarmelijke werkomstandigheden en lage lonen voor landarbeiders.

Politiek spel 

Het gevolg laat zich raden. Veel landbouwers leven in armoede, wat zoals overal leidt tot sociale onrust. De campagnes van onze partners richten zich vaak tot de overheid, de verantwoordelijke voor het grondbeleid. In de huidige en vorige regering waren de rijkste families van het land aan zet, die onder één hoedje spelen met grootgrondbezitters en industrie.

De regering maakt zich sterk dat er wel degelijk landhervormingsprogramma’s gelanceerd zijn. Ze vertellen er niet bij dat die bewust ruimte laten voor de grootgrondbezitters om de wet en bijgevolg de eigendomsoverdracht van hun land te omzeilen. De programma’s schieten dan ook hun doel voorbij om de landloosheid van de boeren aan te pakken.

Kalender van de Filipijnse campagne (klik om te vergroten)

Verzet tegen onderdrukking

De meest actieve sociale bewegingen op de Filipijnen zijn daarom de boerenbewegingen die opkomen voor het recht op de grond die ze bewerken. De reactie op hun legitieme eisen is helaas staatsgeweld. Boeren en boerinnen die betrokken zijn bij geschillen over grond tegen landheren worden bijvoorbeeld strafrechtelijk vervolgd, en gemeenschappen die strijden tegen landroof door grote bedrijven worden lastiggevallen door soldaten van de overheid. Veel slachtoffers van mensenrechtenschendingen en buitengerechtelijke executies zijn boeren die ervan beschuldigd worden rebellen of hun aanhangers te zijn.

28 september: Tijdens de People’s Food System Summit kwamen meer dan veertig organisaties samen om oplossingen voor te stellen voor de voedselcrisis.

Ondanks de vervolgingen boeken de sociale bewegingen successen dankzij hun aanhoudende en zorgvuldige sensibilisering, organisatie en mobilisatie van boeren en burgers. De boerenbewegingen zijn hard aan het werk om hun eis voor de herverdeling van grond en de hervorming van het systeem kracht bij te zetten. Ze monitoren het overheidsbeleid en roepen de overheid ter verantwoording. Ze leveren inspanningen om een alternatief beleid aan te bieden.

Momenteel lobbyen de boerenbewegingen voor de goedkeuring van de Genuine Agrarian Reform Bill, een wetsontwerp om het landmonopolie te doorbreken en landbouwgrond te verdelen onder boeren, landarbeiders, vissers en inheemse bevolkingsgroepen, met sterke overheidssteun, en alle vormen van onderdrukking en uitbuiting op het platteland weg te werken.

Lees hier meer over ons werk in de Filipijnen

Met dank aan onze Filipijnse partners, programmabeheerder Pascal Van Driessche en vertaalvrijwilliger Bart Philips

Solidagro is sinds 2006 werkzaam in Bolivia rond voedsel en water, samen met lokale partnerorganisaties. Steeds vaker vertelden de mensen in de dorpen over uitgedroogde waterbronnen en kregen we te horen “hier was vroeger een rivier” waar nu alleen een droge rivierbedding is. Als gevolg van de klimaatverandering is de regentijd in de hooglanden van Bolivia de afgelopen decennia aantoonbaar korter geworden en onregelmatig. Boeren vertellen dat vroeger in oktober steevast kon worden gezaaid en dat de regentijd aanhield tot mei. Dit jaar heeft het maar geregend van februari tot eind april, waardoor veel gemeenten momenteel lijden onder droogte.

In deze context zijn Solidagro en partners zich steeds meer gaan richten op de bescherming van waterwingebieden in de rurale gemeenten van de bergachtige Cono Sur regio. Het is zaak om in de beperkte regentijd zoveel mogelijk water te bufferen als grondwater zodat de waterbronnen in de droge periode niet verder uitdrogen. Voor de sponswerking van de bodem is het cruciaal dat deze gebieden voldoende vegetatie hebben.

Workshop ‘Zaden in actie’ in het kader van de campagne op 9 september 2023

Workshop ‘Zaden in actie’ in het kader van de campagne op 9 september 2023

Klimaatverandering heeft oorzaken op mondiaal niveau, maar de waterproblematiek in de hooglanden van Bolivia is ook sterk gelinkt aan de manier waarop lokaal het voedsel wordt geproduceerd. De jaarlijkse bosbranden zijn een gevolg van de methode van boeren om hun land “schoon” te maken voor de zaai. De toepassing van chemische bestrijdingsmiddelen put de bodem uit en zorgt voor een sterke reductie van de biodiversiteit. Aan de andere kant bevorderen ecologische productiesystemen zoals agroforestry juist de diversiteit van de gewassen en vegetatie, wat erosie tegengaat, de sponswerking van de bodem verbetert én gezond voedsel oplevert.

Gezien de urgentie van het waterprobleem in Bolivia wil Solidagro met deze campagne het brede publiek in de stad Cochabamba sensibiliseren over het belang van de waterwingebieden en agro-ecologie in het kader van klimaatverandering en tevens de goede praktijken uit het werkgebied verder verspreiden. Speciale doelgroepen van de campagne zijn jongeren, journalisten en consumenten die betrokken worden bij de campagne met praktische workshops, persbijeenkomsten, ecologische markten en seminars voor consumenten. 

Festival 'Creatief en bewust' in het kader van de campagne op 23 september 2023

Het brede publiek heeft door zijn koopgedrag invloed op de manier waarop voedsel geproduceerd en verhandeld wordt. Door bewust ons voedsel te kiezen dragen we bij aan de bevordering van duurzame voedselsystemen, een beter milieu en gezonde voeding. Daarnaast is beleidswerk nodig om de verantwoordelijke overheden aan hun zorgplicht te herinneren.